Boekreview:
Mijn jaren bij de politie door Ellie Lust

Lees hier de biografie van DE politie agent en woordvoerder van de Amsterdams politie. Uitgeven in 2019. Indrukwekkende verhalen van een diender met passie voor het vak. Door dit boek krijg je meer inzicht in de mentale zwaarte en heftige emoties waar je mee te dealen krijgt als agent.

Inzichten in:

MAKKELIJK TE LEZEN?

Prettig leesbaar en spannend geschreven. Ik geef haar een 8!

HUMOR?

Enorme Amsterdamse humor ondanks de bizar heftige situaties

Samenvatting

Haar boek begint in de jaren 80. Dan start haar carrière bij de politie in Amsterdam. Ze heeft in al die jaren die daarop volgen werkelijk van alles meegemaakt. Van roofovervallen tot achtervolgingen. Veel verkeersongevallen of het vechten met inbrekers. Tot aan het redden van hamsters aan toe. En ze heeft een fietsenbanden mysterie opgelost! Dat alles in 31 jaar politiewerk in Amsterdam.

Ze heeft in al die jaren enorm veel geleerd en meegemaakt en deze ervaringen wil ze graag delen in dit boek. Van dagen op de auto en achter het bureau en met collega’s bijkletsen bij de koffie automaat. Dat heeft haar gevormd tot wie ze nu is geworden. Dit was haar lang gekoesterde droom als kind en ze heeft deze mogen waarmaken.

Eens een diender altijd een diender

In haar boek begint ze te vertellen over haar eerste achtervolging op een aantal overvallers. De melding krijgen ze door op de auto via het hoofdbureau (HB). Dat was haar eerste echte actie samen met collega Hans, vers na het behalen van haar diploma op de politieschool in 1992. Dat waren de jaren na de val van de Berlijnse muur en de Bijlmerramp, die diepe indruk maakte vooral op de inwoners in de regio Amsterdam. Met Gerard zat ze op de auto toen ze 25 jaar jong was tijdens kerst en deel nam op het hoogste niveau met haar volleybalteam. Gerard was een beetje een nerveus type die ze wel blind kon vertrouwen. Wel een erg fijne collega. En samen gingen ze op veel meldingen af. Zo ook toen ze een brandlucht roken op de Posjesweg in Amsterdam in een bejaardenhuis. Door snelle actie van beiden konden ze gelukkig iedereen naar buiten helpen. Als een wonder boven wonder. De oorzaak: een lullige brandende kaars in een kerststukje….. Zelf kende ze alle wetteksten uit haar hoofd tot haar eigen irritatie aan toe. Een procesverbaal (PVB) moest namelijk heel gedetailleerd zijn zodat iedereen begreep wat er gebeurd was en volgens welk artikel. Een PVB gaat daarna ter controle naar de groepsbrigadiers en daarna naar het Openbaar Ministerie (OM). Het liefste met zo min mogelijk Tipp-EX. En na zo’n brand is het de kunst omdat zo snel af te werken voordat er weer een nieuwe melding is. En dat toen allemaal op een Olympia typemachine met typelint…

Ze heeft in al die jaren enorm veel geleerd en meegemaakt en deze ervaringen wil ze graag delen in dit boek. Van dagen op de auto en achter het bureau en met collega’s bijkletsen bij de koffie automaat. Dat heeft haar gevormd tot wie ze nu is geworden. Dit was haar lang gekoesterde droom als kind en ze heeft deze mogen waarmaken.

Nachtdiensten

Ze neemt je mee in de spannende uren tijdens een nachtwacht. Dat zijn de nachtdiensten wanneer iedereen slaapt in een grote stad als Amsterdam. Spannend door drugs en alcohol en het type mensen die dan actief zijn zoals dronken studenten, kroegtijgers en drugsdealers.

Wakker zijn in de slapende stad en waarin je waakt over degene die lekker liggen te slapen. Samen met collega’s van de brandweer, de ziekenhuizen en de ambulances, samenwerkend in de nacht houden ze de stad overeind. Ze genoot van diverse zaken zoals de steekincidenten, inbraken, ongelukken, ongevallen, vechtpartijen van dronken lui. Ze had echt het gevoel van verantwoordelijkheid terwijl iedereen lag te slapen.

Zelfs het koken bij toerbeurt van nasi of bami was een ding! Samen eten en snel je bord leeg eten want er kan zomaar een melding komen. Zelfs bij een melding van iemand die al lang geleden overleden was, eerst dooreten in dit geval en erop af, brrr. Die geur van een dood mens herken je voortaan altijd. Samen met de schouwarts hielpen ze mee de lijkenzak op de brancard naar beneden. Waar alle gassen en ingewanden eruit liepen. Erg smakelijk verteld dat wel! Gelukkig was de maaltijd erin gebleven…

Opvoeding

Haar sterke rechtvaardigheidsgevoel is genetisch zegt ze zelf. Die oorsprong ligt diep vanuit haar opvoeding in Oostzaan. Daar keek ze op tegen Nanne Zwiep De locale dominee die in de oorlog het opnam voor de Joden tegen de Nazi’s en de NSB’ers. Uiteindelijk werd hij afgevoerd in de oorlog. Er staat ter nagedachtenis aan hem een monument met een vogeltje op het plein in Oostzaan. Op dit monument staat: Waar recht tot onrecht wordt, wordt verzet tot plichtDit monument heeft diepe indruk gemaakt op Ellie en haar tweelingzus Marja tijdens hun opvoeding. Want ook hun opa zat in het verzet. En zelfs haar moeder was koerier in de oorlog en smokkelde als kind ook wapens. De norm: Als er onrecht is moet je daar iets aan doen. Daar werden ze mee opgevoed. Als kind werd ze buitengesloten en gepest en dat heeft haar gevormd tot wie ze nu is. Net als haar liefde voor volleybal. En ze kan prima opereren in een team met structuur. En blindelings op elkaar kunnen vertrouwen dat iedereen doet wat er afgesproken is. Wat dat betreft lijken volleybal en de politie best op elkaar!

De politieschool

Eerst wordt ze afgewezen bij de politie ivm een grote oogafwijking maar dat sterkte haar alleen maar meer in haar motivatie. En mentaal en fysiek in topconditie te zijn en te blijven. Want er is echt geen ruimte voor verslavingen als agent. Na een pittig gesprek mocht ze starten als één van de 200 aspiranten op de Politieschool Noord Holland waarvan het grootste deel man was. Een tijd zonder computers en slechts tv’s en diaschermen. Tijdens de opleiding speelde ze ook op topniveau volleybal en trainde ze daarvoor in de avonden. Een incident met een medestudent maakte veel impact. Heftig selectiefoutje. Maar hier bleek maar meer uit, dat politiemensen vooral mentaal stabiel moeten zijn. Ellie is van de praktijk en vond op school al die wetten niet zo spannend om te onthouden. Zoals over visserij of verschillende soorten vogels interesseerden haar minder. Toch voelde ze zich als een vis in het water daar op die school. Met name door discipline, fitheid en orde. Ze leerde daar hoe ze mannen van 2x haar gewicht moest overmeesteren, hoe je bij een verkeersongeval een auto moet parkeren, hoe met de meldkamer te spreken en om te gaan met menselijke conflicten. En welke druk er op je ligt als politie agent als het leven er vanaf hangt, want mensen vertrouwen op je als agent. Ook kreeg ze een Walter P5 dienstwapen. Op zich onschuldig maar levensgevaarlijk. Eindeloos was ze bezig om die in en uit elkaar te zetten. En de opleiding was pittig naast volleybal op topniveau. Haar uitdaging was om fysiek en mentaal zichzelf tot het uiterste te pushen en dat je nooit kan verslappen en resulteerde in haar welverdiende diploma. De hele familie was erbij en ze zag hoe trots ze waren. Haar droom was uitgekomen en nu was ze officieel politie agent per 1 juni 1989 in Amsterdam West rondom het Mercatorplein.

Op de auto

Met Hans op de auto leerde ze veel bij zoals discretionaire bevoegdheid. Op de eerste dag in Amsterdam meteen een actie bij het telegraafgebouw. Ze zien de overvallers rijden en gaan er achteraan en de A10 op. Daar is het bekende woord. De etherdiscipline: de rest van de agenten zijn verder stil zodat er rust is op de radio naar het HB. Via de Aalsmeerweg houden ze uiteindelijk 3 verdachten aan door goed teamwork. De gewapende overval op de supermarkt is opgelost. Nu voelde ze zich echt politie agent waarmee ze meteen met een interview in de krant kwam. Wat haar bij blijft, is de dankbaarheid van de slachtoffers, want het personeel was opgesloten in de koelcel en er was in het plafond geschoten. Ze hebben doodsangsten uitgestaan. Trots is ze, op wat ze voor die mensen heeft kunnen betekenen. Na die ochtend wist ze het zeker dit is mijn vak.

Vaktermen:

Even nog wat afkortingen tussendoor: In de vroege jaren 90 bestond er het C2000 communicatiesysteem voor alle hulpverleners. KVI: kennisgevingen van inbeslagname BVO: bewijzen van ontvangst, bestemd voor de verdachten Dan gaat alles door naar recherche en Ook kwamen er nogal wat scheldwoorden voorbij zoals: ACAP, NATOS, HOMO. Scheldwoorden die erin slopen maar niet goed te keuren waren vooral niet met zoveel verschillende nationaliteiten binnen de de politie. Verder noemt ze de 7 gouden W”s die je moet benoemen als je een PB opstelt: wie, wat, waar, waarmee, waarom, welke wijze en wanneer. Uiteraard hadden ze voor de Marrokkaanse jongens een andere variant met de 7x wat’s….

Ervaringen

Verhalen genoeg over de wat ze meemaakt in haar diensten. Ze vertelt over een actie met haar collega midden in de nacht waar ze al rollend met inbrekers van de trap naar beneden kwamen. 3 tegen 2. Even leek het erop dat er eentje ontkwam maar op het allerlaatste moment kwam er een man van een jaar of 60 met een dikke buik uit het niets en schopte de dader zo onderuit. En konden ze hem aanhouden. Heerlijk zo spannend kon een nachtdienst dus zijn.

Of over een bevrijdingsactie in de zaterdagnacht in een dierenwinkel om een dier in nood te helpen, hilarisch!

Daarna volgde het zwaardere werk: Operatie op een klapdag in 1992 om meer dan 90 drugdealers op te pakken en 3 pandjeshuizen te kunnen sluiten. Met observaties vanuit diverse plekken en huizen in de stad. En hoe de Kermit telefoon in die tijd de drugdealers handig bekend maakten rondom een PTT telefoonmast. Dat was de eerste grote drugsactie daarna volgenden er nog veel meer. Het is echt haar roeping om boeven te vangen en vooral het onverwachte geeft haar een adrenaline kik.

Ze vertelt verder over een schietincident met 4 verdachten richting Mercatorplein, waar ze samen met Peter de achtervolging in zette naar de A10 richting Utrecht. Bij de afrit richting VU besloten ze vol op de rem te stappen en de auto’s stonden ineens stil. Trokken de portieren open en na een spannende actie konden ze de verdachten aan houden. Maar hoe doe je boeien om bij iemand met 1 arm en zorg je ervoor dat de kruitsporen op de andere handen veilig bleven? En hadden ze de juiste beslissingen genomen? Een fatale afloop ligt altijd op de loer. En pas daarna is er weer tijd voor burgers die zich ineens in een wilde achtervolgingssituatie bevonden op deze zondagmorgen.

Emoties & humor

Ze vertelt uitgebreid over het langdurige liefdesverdriet van Diane, haar vriendin uit Amerika. Gelukkig was Peter er voor haar samen op de auto want in die tijd was ze was nog niet uit de kast. 3 maanden lang startte ze huilend de dag en ging gelukkig lachend weer naar huis. Toen ging het weer. En met Peter gebeurde er altijd wel iets. Bijvoorbeeld een hond die uit het niets, het zomaar voorzien had op hem. En om hem af te schudden een snoekduik moest maken over de toonbak bij de FEBO, anders viel hij hem aan. Heel grappig verteld! Maar ook zware heftige zaken zoals tijdens Koninginnenacht vanuit het Rembrandtpark, waar een man in brand werd gestoken. Vlammen metershoog. Hij was het water in gerold in de foetus houding, de rook kwam er nog af. De schreeuw met verbranden stembanden ging door merg en been. 6 uur later is hij overleden. Hij moet echt heel veel pijn hebben gehad, zijn kleding & portemonnaie waren in zijn huid gebrand. Het bleek een afrekening uit het Turks drugsmilieu te zijn. Daarna eerst even een bakkie en even pauze om alles te laten bezinken. Humor relativeert dit soort heftige situaties. En de enorme ontlading met galgenhumor lucht op.

Op de motor

Daarna ging ze bij politie op de motor. Ze vond het eenzaam en bleek toch niet haar roeping. En de combinatie van de mentaliteit van een aantal collega’s met denigrerende opmerkingen maakten het niet makkelijk allemaal. Haantjes gedrag en lekkere vrouwonvriendelijke opmerkingen maakten haar besluiten om bij het wijkteam te gaan. Want ze miste het contact met de mensen. Daar kwam ze achter toen de ze ouders van een jongen die zelfmoord had gepleegd moest begeleiden. Dit was haar eerste slecht nieuws gesprek met menselijke toegevoegde waarde.

Surinamerplein

Van de verkeersdienst ging ze terug naar bureau aan het Surinamerplein, helaas zonder Peter. Hier deelt ze het verhaal van haar collega die aan het veranderen is terwijl ze met haar op de auto zit. Ze zit in een dilemma. Wat doe je als je weet dat de relatie van je collega slecht is en zo slecht dat je collega in gevaar is. Ze haalt er hulp bij. Uiteindelijk heeft ze er erg veel last van. Het bleek dat de man van haar collega zelfmoord pleegde toen bleek dat er geen plek meer voor hem was bij de politie aangezien hij niet mentaal fit was. Gelukkig bleek dat er nog een andere collega zich ook zorgen maakten over deze situatie. Maar erg aangrijpend.

Daar kreeg ze te maken met het heftige voorval van Donaldje, die was met flippo’s op de rails aan het spelen en werd aangereden door de trein. De diepe indruk die het maakte bij Donaldje thuis heeft haar zwaar aangegrepen want Donaldje bleek ook een tweeling te zijn. Tot een jaar na dit voorval hebben ze nog contact gehouden met zijn moeder, daarna moesten ze afstand bewaren. En 4 doden in 1 week waren een beetje teveel van het goede. Ze moest een soort schild creëeren uit zelfbescherming. Dit deed ze onder andere door haar uniform bij Elly op patrouille. Ook kwam ze in situaties terecht bij mensen in psychoses. Die waren heftig en lastig. Want de psychiater die dat moest beoordelen kwam altijd net als die persoon weer afgekoeld was. En dan kon een vervolgtraject bijna niet ingezet worden terwijl hij wel een bedreiging voor zijn omgeving vormde.

Wijkagent

Als wijkagent ben je de spil in het web voor maximaal 6 jaar. Je kent je wijk en de mensen waar je normaal nooit achter de deur terecht komt echt. Je komt echt bij de mensen thuis. Bij alcoholisten, mensen die sociaal psychologische hulp nodig hebben. Andere verslavingen, kinderverwaarlozing en illegale bewoningen. Zo ook Mohammed. Hij was het er niet mee eens dat hij uit zijn illegale woonomgeving werd verwijderd. Was boos en hing rond op duistere plekken en in de coffeeshop. Via via konden ze voor hem aan een huisje komen en ook nog spullen en een baan via het UWV. Dit is wat je echt voor die jongen kon regelen en de buurt. Zo kon je niet alleen de jongen redden maar ook de buurt, dat gaf een kik. En iedere keer weer afwegen hoe je de situatie aanpakt. Door alleen een rustige stem of kordaat optreden of juist een geldboete.

Zo was er ook eens een fietsenbandenmysterie die door de lokale fietsenmaker werd in gezet. Gelukkig is ook dit weer tot een goed einde gebracht.

Etnisch profileren is ook een ding binnen de politie. Hieruit volgde het Patserproject in 2007. Een jongen van 19 in een dikke mercedes die de volgende dag weer op de fiets moest….. Want je wist dat de buurt waar hij uit kwam zonder baan niet voor die dikke mercedes kon zorgen want ze kenden de jongens.

Je zit als wijkagent maximaal 6 jaar op een wijk en daarna wilde ze ook weer iets anders doen. Alleen Boukje (haar vriendin) had borstkanker toen ze de vacature bij communicatie zag. Tegelijkertijd was de emmer vol. Iedere keer als eerste bij zulke heftige gevallen zijn, ze kon het niet meer. Dus koos ze ervoor om niet nog 6 jaar voor wijkagent te gaan maar naar de afdeling communicatie.

LHBT

Ze blikt terug, en eigenlijk denkt ze dat deze opmerking van een klasgenootje van jaren terug de reden is dat ze lesbisch is geworden:
“Jij, maar jij bent nog lelijker dan Paula”
Gelukkig kan ze er zelf ook hard om lachen. Ze vertelt openlijk over haar eerste vriendin bij volleybal, hoe ze het haar moeder vertelde en haar ontzettende liefdesverdriet.

In 2005 was het Chris Crain, de hoofdredacteur van de Washington Blade, die een artikel schreef dat hij in elkaar geslagen was in Amsterdam en dat ging de hele wereld over. Hier moest Amsterdam als Gay hoofdstad iets mee. Binnen de politie Amsterdam richten ze een team op wat later Roze in Blauw werd. En namen ze als politie deel aan de Gaygames. Ondertussen duurde het erg lang voor ze meldingen ontvingen. Want mensen hadden schaamte. Pas na het artikel van Chris begon er van alles op gang te komen en werkte dit artikel als een soort katalysator. Hierna durfde mensen meldingen te maken van betastingen, aanrandingen, vernielingen, van bedreigingen of pesterijen en dat soort dingen. Ook meldingen nav dates op een gay datingsites waren nieuw en konden rekenen op de inzet van Roze in Blauw. Helaas was dat nodig. Of een undercover interventie in een bekende darkroom in Amsterdam. Om maar zoveel mogelijk heterdaadjes te kunnen aantreffen. Inzet die werkte en daardoor meer draagvlak kregen binnen de politie.

Door deze meerwaarde werden ze binnen de politie betrokken bij moordzaken en deelden ze flyers uit op ontmoetingsplaatsen. Ook een deelname aan de Canal parade werd wel overwogen. Is het wel gepast. Klopt dit qua integriteit en professionaliteit van de politie? In 2008 deed de politie voor het eerst mee en waren als eerste boot ook gewoon operationeel inzetbaar. Er werden zelfs gedragsregels opgesteld. Het was wereldnieuws!

Toen stierf haar vader, op 1 augustus werd hij gecremeerd en op 2 augustus moest ze op de boot. Dat was een pittige dag. Ze kon niet meer. Door de stromende regen fietste ze uiteindelijk naar huis met tranen over haar wangen.

Daarna kwam ze bij bijeenkomsten van het COC terecht. Maar liefst 26 landen waren ze aanwezig. Marja haar tweelingzus had het georganiseerd en iedereen kwam langs om het van hun te leren, dit was een overwinning. Ze merkte al gauw dat het er in andere landen er heel anders aan toe ging. Maar ze konden wel een zaadje planten hoe klein ook. En sommige landen moesten ze nog een hele ontwikkeling door want die erkenden de LHBT gemeenschap nog gewoon niet. Zoals toen in de Oekraïne.

Media ervaringen

Vervolgens kreeg ze haar TV debuut in Opsporing verzocht over een case. Ze vond het tof in een wereld die ze niet kende en bracht het er goed af. Ze kon op het juiste moment de focus hebben. En ze werd vaker gevraagd. Zo rolde ze in een baan op de communicatie afdeling. Daar was altijd de afweging wat kan je wel vertellen in het belang van het onderzoek en wat niet. Het scheelde dat ze zelf de ervaring had en dat ze rust uitstraalde. Maar ook sommige zaken die ze begeleidde hadden impact aangezien jij de woordvoerder bent namens de politie, ook in onderwereld zaken. Er zijn momenten die ze verteld die best indrukwekkend zijn. Zoals in de Tattookiller zaak, of de vergismoord op Stefan Eggermont. Zaken en personen waar ze jaren later nog contact mee had. Ook deelname aan WIDM is goed afgewogen. De impact die haar grote bekendheid gaven en uitspraken werden wereldberoemd. Zoals de etherdiscipline, de uitleg van de portofoon in de auto. Of het met de klok mee onderzoeken van een ruimte. Hierdoor gingen deuren open voor nieuwe programma’s en de aanvragen stroomden binnen. Er was 1 programma wat ze graag nog wilde doen en dat was: Elly op patrouille. Dan kon ze laten zien hoe het er op andere landen aan toe ging bij de politie. Steeds vroeg ze akkoord bij haar chef en die keurde de pilot goed. Tot ze de eerste week van 2018 weer aan het werk zou gaan. Hij belde haar op en vertelde: “Het is beter als je deze week niet op de afdeling komt”. Er werd een gesprek gepland waarin ze moest kiezen of terug naar de politie of de media in. Terwijl ze alles zo in overleg had gedaan. Na veel plezier 31 jaar bij de politie te hebben gewerkt moest ze helaas afscheid nemen en is ze een nieuw werkleven in de media aangegaan. Nu moet ze net als jij en ik, als burger 112 bellen. Maar ze blijft in haar hart een echte politie agent. Wat een respect voor al die ellende die je als agent moet meemaken. Ik ben blij dat ik dit boek heb gelezen en meer over de mens Ellie Lust heb mogen lezen, zo openhartig en kwetsbaar. En steeds blijft reflecteren. Het ga je goed en zorg dat je die heerlijke humor blijft houden. En ga dit vooral ook lezen als je interesse hebt om bij de politie te gaan werken of juist als je er nog niks vanaf weet!

CITATEN:

Binnen de lijntjes kleuren
Etherdiscipline
Eens een diender altijd een diender
Natos
7 Gouden W's
Patserproject
Jij? “Jij bent nog lelijker dan Paula!”

WAT MAAKTE DE MEESTE INDRUK?

Wie is Ellie Lust?

Ellie Lust is naast haar televisiewerkzaamheden ook inzetbaar als dagvoorzitter, communicatietrainer en spreker. Ook leidt en begeleidt zij debatten en boekpresentaties. Lezingen geeft Ellie over uiteenlopende onderwerpen veelal gerelateerd aan LHBT+ thema’s (Lesbisch, Homo, Biseksueel en Transgender), maar ook over veiligheid, communicatie en persvoorlichting.

Ellie Lust is in 1966 geboren in Amsterdam en weet van jongs af aan dat ze het politievak in wil. Haar droom wordt werkelijkheid wanneer zij in 1987 haar opleiding mag beginnen aan de Amsterdamse politieacademie. Later volgt zij nog een opleiding tot wijkagent. In 2007 wordt ze woordvoerder bij bureau communicatie van de Amsterdamse politie. Ook heeft ze aan de wieg gestaan van de oprichting van het politienetwerk Roze in Blauw, waarvan zij jarenlang het voorzitterschap voor haar rekening heeft genomen.
In 2005 politiewoordvoerder in AVRO’s Opsporing Verzocht. In 2016 is ze te zien als deelnemer in het programma Wie is de Mol? In 2018 krijgt Ellie haar eigen programma; Ellie op Patrouille en wordt zij de eerste Nederlandse host voor Investigation Discovery waar zij Ellie Lust: Bizarre Zaken presenteert. In 2018 vraagt de politie Ellie een keuze te maken voor óf haar politiewerk óf haar mediacarrière. Ze kiest uiteindelijk voor het laatste.